Memories are fundamental components of our body. They create our personalities since they contain our past experiences and knowledge. Everybody has memories, both pleasant and unpleasant. Both fresh and distant memories are present in us. Additionally, certain memories brighten our happy days and help us get through difficult ones.
Memories make our life easier. Put another way, memories hold a special place in our hearts and are therefore priceless. They assist in our improvement by enabling us to grow from our errors. In my opinion, childhood memories are the ones that people cherish the most. They support the survival of our inner kid. Furthermore, they bring smiles in the present when we go back to the happy past memories.
Our lives are shaped by the memories we have of our childhood. They help us recall our happiest moments in life. They mould our thoughts and destiny. Positive childhood experiences help people grow up to be content adults. But having painful childhood memories has a serious negative impact on an individual's adult life.
Thus, we see how childhood memories shape our future. They do not necessarily define us but they surely play a great role. It is not important that someone with traumatic childhood memories may turn out to be not well. People come out of their traumatic experiences and grow as human beings. But, these memories play a great role in this process as well.
Above all, recollections from infancy nurture the kid within. Every adult has a kid within them, regardless of their age. The kid in the adult is seen sometimes. For example, some people behave like kids when they see swings, while others get delighted like kids when they see ice cream. All of this occurs as a result of our earliest recollections, which jog our memory of the moments connected to the things that excite us. Therefore, childhood memories have a significant impact in our life.
We should all treasure our early years because they will always be our friend and our "bliss of solitude." When one associates simple things with their early years, they have deep significance. The days were pure innocence and devoid of complexity. Therefore, the happy memories are very dear to our hearts.
नागरिक एक देशको अङ्ग पनि हाे । देशलाई विकासतर्फ लाने एक सामान्य व्यक्ति भनेर पनि भन्न सकिन्छ । नागरिक भनेको एक देशमा बस्ने, नागरिकता हासिल गरेको व्यक्ति हो । नागरिक, देशको सामान्य प्रतिनिधि भए पनि ऊसँग देश हाँक्नेसम्मकाे अधिकार हुन्छ । आफ्नो देशको निर्माण गर्ने पाउने समेत अधिकार हुन्छ । नागरिक अधिकार भन्नाले एक नागरिकले आफ्नो जीवन सहजता, समृद्ध बनाउनका निम्ति राज्यले तोकिएका तत्त्वहरू भनेर बुझिन्छ । सुरक्षा, स्वतन्त्रता, धर्म, शिक्षा, स्वास्थ्य, आदि नागरिक अधिकारअन्तर्गत मानिन्छन् । नागरिक कर्तव्यले हामीलाई आफ्नो परिवार, समाज, र देशकोप्रति जिम्मेवार बनाउँछ । एक देशको नागरिक भइसकेपछि त्यस देशको विकास र सहयोग गर्नु नै नागरिकको एक मात्र कर्तव्य हो । आफ्नो घर सँगसँगै आफ्नो नजिकका ठाउँहरू पनि सफा राख्नु पर्ने जस्ता सामान्य कर्तव्यहरू मात्र पालना गर्नु पर्ने हुन्छ ।
कुनै कुराको अधिकार पाएसँगै, कर्तव्य पनिसँगै जोडिन जान्छ । नागरिकको अधिकार र कर्तव्य देश अघि बढाउन, विकासतर्फ बढाउनका निम्ति एकदम महत्वपूर्ण दुई तत्वहरू पनि हुन् । यी दुई तत्त्वलाई दुई पाङ्ग्रे गाडीसँग पनि तुलना गर्न मिल्छ । जस्तै कुनै बैङ्कमा हेर्ने हो भए दुई पाङ्ग्रा हुन्छ र एक सरे अर्को पनि सँगै सार्नु पर्ने आवश्यक पर्दछ अनि मात्र गाडी अघि बढ्ने छ । र सँगसँगै चालक पनि राम्रो हुनुपर्दछ। अधिकार पाएसँगै ठूलो कर्तव्य पनि आउने गर्दछ । अधिकारको पूर्ण रूपमा प्रयोग गरे आफ्नो र आफ्नो देशको विकास हुन्छ । यदि नागरिकले शिक्षा प्राप्त गरेकाे छ भने उसले आफ्नो ज्ञानलाई समृद्धि र विकासको लागि उपयोग गर्न सक्छ । अधिक जानकारी प्राप्त गरी समाजमा आफ्नो भूमिका पुरा गर्न सक्छ । जस्तै एक अधिकार भनेको मतदान खसाल्न पाउनु हो ।
कर्तव्य भनेको राम्रो व्यक्तिलाई मत खसाल्नु पनि हो । यस्ता ससाना कर्तव्यलाई राम्रोसँग प्रयोग गर्ने सके देशको भविष्य उज्ज्वल हुने छ । हरेक नागरिक राम्रोसँग सुरक्षित भएर हिड्ने अधिकार सरकारले जनतालाई प्रदान गर्न आवश्यक हुन्छ । त्यस नागरिकको कर्तव्य भनेको सबै कानुनी नियम पालना गर्नु र आफू हुँदै गर्ने क्रममा सके सफा नसके फोहोर नगर्नु हो । हरेक नागरिकले आफै केही गर्ने चाहे गर्न पाउने अधिकार सरकारले हरेक नागरिकका लागि प्रदान गरेको छ । यसको भङ्ग अरु कहिले पनि गर्ने पाउने छैन । तर कानुनी नियमको पालना गर्ने र कर नछली देशलाई आर्थिक सहयोग पनि पुर्याउनुपर्छ । देशले दिएको खेत, बारी, जग्गाजमिनमा आफूले केही गरेर देशलाई राम्रो पुण्य फर्काउनुपर्छ । देशले प्रदान गरेको हरेक कुरा हाम्रो जीवन क्रम चलाउन निकै महत्त्वपूर्ण छ । मिलेर देशको विकास गर्न गरो हुँदैन । सबै काम सरकारको मात्र पनि होइन, देशलाई विकासमा सहयोग पुर्याउने भनेको सरकार र जनता सबै मिलेर हो । हाम्रो एउटा सोचले देशको विकास हुने छ र चेतनाको कमी भएकोले मानिसको आत्म विकास र क्षेत्रको विकास भइरहेको छैन । एउटै समाजमा बसिसकेपछि एक आपसमा मिलेर एक समान भएर बस्नु पर्छ । एक अर्कोको सहयोग गर्दै विकास गर्नुपर्दछ। यसैगरी सामाजिक सहयोग गर्नु र अरूको सेवा गर्नु नै नागरिकको अर्को कर्तव्य हो ।
देशलाई विकासतर्फ लैजान नागरिकले अधिकार र कर्तव्य दुबैकाे पालना गर्न पनि आवश्यक छ । देश हाम्रै हातमा छ । एक सचेत नागरिक बनेर देशको विकासका लागि मिलेर काम गरौं र चेतना फैलाऊ । नागरिक अधिकार र कर्तव्य शान्ति, सामाजिक सुख र समानता र सहजै रूपमा देशलाई विकासतर्फ लैजाने तत्त्वहरू हुन् । नागरिक नागरिक बीच राम्रो सम्बन्ध बनाएर आफ्नो सामुदाय मिलेर विकास गर्यौ भने पनि देशको पूर्ण रूपमा छिटो विकास हुने छ । सबै कर्तव्य राम्रोसँग पालना गरे देश विकासतर्फ मोडिने छ। नियम, कानुनको पालना गरौं र देशको विकासमा मिलेर हात जुटौं र देशको विकास भएको हेरौं ।
Most often a common question surrounds our daily life: Can I do something meaningful in my life? In our schools we are always taught about legendary figures like Nelson Mandela, Kailash Satyarthi, Anuradha Koirala, and Jane Addams, who contributed significantly to humanity and dedicated their lives to a cause. It is natural to wish for something notable as well. In pursuing a meaningful life, people are compelled to make sense of living a so-called “normal life”. What kind of life is normal? According to the understanding of the majority, leading a life without any chaos, making a decent earning by doing 9 to 5, and maybe contributing to the family lineage is a normal life. But why is somebody compelled to live a monotonous, pointless, directionless, and hence purposeless life? The reason is undoubtedly, economic independence. We as humans have certain basic needs; food, shelter, education, and health. Even if our income addresses our basic needs and there is room for our passion then there comes social expectations and reputation. Celebrations of festivals, events like marriage, visiting exotic places, and owing valuable goods are a part of a certain life standard one strives for. And in this common will of living a high-value life, one forgets about their passion, ultimately sacrificing their time and energy to make attempts towards their dream. This is a commonly shared reality of many.
While everyone has their own kind of dream, societal expectations and personal circumstances snatch the right to live one’s life on their own terms. While I mention the conditions, one might question why it is necessary to live a meaningful life at all. Then comes the awareness of how life can be different for various people, how social issues are a norm in many societies, how exploitation and crimes are excessively making people’s lives miserable, and how helplessness and grief are shared. How can we, as educated and aware individuals, neglect them without attempting? The concept of logotherapy by psychiatrist Viktor Frankl in his book “Man’s Search for Meaning’’ gives a meaningful insight into leading a purposeful life. He mentions that we can discover meaning in any situation, even the most difficult ones by simply choosing how we respond to suffering and by finding purpose. He believed that the primary drive for people is not seeking pleasure or power, but finding meaning in their lives. We can find meaning through our work, relationships, and even through struggles.
If we are willing to make a difference and work for a cause we instead of dwelling deep in the question should try to make possible actions within our skills, abilities, and resources that constitute a normal life.
जब नेपालका मानिसहरूले "कोट" शब्द सुन्छन्, उनीहरूले आफ्नो देशको इतिहासमा साँच्चै महत्त्वपूर्ण घटनाको बारेमा सोच्छन् । धेरै पहिले कोटमा कोट पर्व नामको ठूलो द्वन्द्व भएको थियो जसमा धेरै मानिसहरू मारिएका थिए । यो लडाइँले नेपालमा धेरै समस्याहरू निम्त्यायो र जङ्गबहादुरले वास्तवमै लामो समयको लागि शासन गरे तर कोट यो लडाइँको लागि मात्र परिचित छैन । यसमा महत्त्वपूर्ण परम्परा र नृत्यहरूको इतिहास पनि छ जुन आज पनि मनाइन्छ ।
कोटगढीको जीर्ण र ऐतिहासिक सामग्रीको हराइसकेको छ र यसले नेपालको सांस्कृतिक धरोहरमा गम्भीर खतरा पराएको छ । गुल्मी र पाल्पा भेगमा प्राचीन कालदेखि गुल्मी, पाल्पा र अरू सांस्कृतिक धरोहरहरू रहेका थिए, जुन आजका दिनमा नेपालको ऐतिहासिकता र सांस्कृतिक समृद्धिमा महत्त्वपूर्ण छ । कोटगढीको संरक्षणमा विशेष रूपमा चासो नदिएकोले स्थानीय निवासीहरूमा चिन्ता पैदा गरेको पनि देखिन्छ । आधुनिक पुरातत्त्वविज्ञहरूले परीक्षण गरेका बताइन्छ तर कोटगढीबाट पुरातात्त्विक चीजहरूको चोरीले नेपालको ऐतिहासिक र सांस्कृतिक समृद्धि र धरोहरको दृष्टिकोणबाट धेरै चिन्ता थपेकाे छ । पृथ्वीनारायण शाहको एकीकरण युगमा कोट र गढीमा राज्य सञ्चालन गर्दै आएका भुरेटाकुरे राजालाई लखेटेपछि शाहवंशले कालिकादेवी मन्दिर निर्माण गरी पूजा गरेको महत्त्वपूर्ण घटना हो । सराएँ नृत्यले दसैँको अवसरमा नेपाली सांस्कृतिक विविधता र समृद्धिमा महत्त्वपूर्ण योगदान पनि प्रदान गरेको छ र यो स्थानीय जनतामा गरेको गर्व र मनोबलले सांस्कृतिक परम्परामा चर्चा गराएको छ । सराएँ नृत्यले नेपालको विविधता र समृद्धि बढाउँदै आएको छ र यो सांस्कृतिक परम्पराले लोकप्रियता पनि पाएकाे छ ।
बाजा सहितको तालमा बाख्खै बाख्खै भन्दै खुँडा जुधाएर नाँचिन्छ। यो नाँच रमाइलो हुनका साथै आफूले जानेको साहसिक कला प्रदर्शन गर्न सकिन्छ । पूर्णिमाको दिन स्थानीय कोटघर र देवीको मन्दिरमा सराएँ नाँच नाँचिने परम्परागत प्रचलन छ । यो नाँच पनि आएको कोजाग्रत पूर्णिमाको दिनमा हुने मेला पनि लोकप्रिय छ । सराएँ नाँचले दसैँको अवसरमा पश्चिम नेपालका केही भागमा मनोरञ्जनात्मक प्रस्तुति दिन काम पनि गर्दछ । यो गुल्मी, अर्घाखाँची, पाल्पा, प्युठान, र यसका आसपासका विभिन्न कोट र शक्तिपीठहरूमा हुन्छ । यो नाँच विजयादशमीको भोलिपल्ट एकादशीदेखि पूर्णिमासम्म नाँचिने प्रचलन छ । सराएँ नाँचले पञ्चेबाजासहित मन्दिरमा चढाएका खुकुरा, तरवार, र खुँडा नचाई एकापसमा जोडिएर नृत्य गर्दछन् । खुडा, भाला, र तरवार नचाएर सराएँ नाँचले दसैँपर्वको समापन गराउने प्रचलन पनि रहेको छ । कोजाग्रत पूर्णिमाको दिन परम्परादेखि नै खुडालगायतका हातहतियार नचाएर नाँचिने सराएँ नाँचले पाल्पा जिल्लाको लिपिनदेवी, छहरा, भुवनपोखरी, मस्याम, मुझुङ्, पूर्वी पाल्पाको हुवीन, रम्वादेवीको शक्तिपीठलगायतका गाउँमा रमाइलो वातावरण सिर्जना गराएको हुन्छ। सराएँ नाँचको महत्त्व गुल्मी जिल्लामा पनि उत्तिकै छ ।
गुल्मी जिल्ला संस्कृतिको धनी मानिन्छ र ऐतिहासिक कोटका मन्दिरहरूमा खड्ग जुधाउने परम्परा, पञ्चबलीको प्रथा र दशैको बेलामा कोटमौलाको शक्तिपीठबाट निकालिने सराएँ नाँच गुल्मी जिल्लाको सेरोफेरामा लोकप्रिय छ। जिल्लाको धुर्कोट, अर्जै, दिगाम चारपाला, इस्मा र चोयँगा गाउँमा नाँचिने सराएँ नाँचले ऐतिहासिक संस्कृति जोगाउने काम गरेको छ । अहिले पनि त्यस क्षेत्रको सराएँ नाँच हेर्न छिमेकी जिल्लाहरूबाटसमेत मानिसहरू पुग्ने गर्दछन्। हातमा खुडा, ढाल, तरवार लिएर बाजागाजाका साथमा नाँचिने सराएँ नाँच विजया उत्सवको रुपमा लिने गरिन्छ । परम्परादेखि नै गाउँको देवी मन्दिरमा भएका खुँडाहरूलाई धारिलो बनाई प्रत्येक वर्ष कोजाग्रत पूर्णिमाको दिन सराएँ नाँचिन्छ ।
गुल्मी र पाल्पा भेग मगरात क्षेत्रमा प्राचीनकालदेखि थिए । भारतमा मुसालवान आक्रमणको बेला आर्यहरू पहाड पसेर मगरहरूको आश्रयमा बसेका थिए र मुसलमानी सेनालाई मगरहरूले सुँगुरको मद्दतबाट परास्त गरेका थिए । त्येसैले पुराना कोटहरूमा अझै पनि सुँगुरको वली दिइने गरिन्छ र मगरहरूले पुजारी बन्ने गर्छन् । मगरात राज्यका वलिह्याङ्ग राजा थिए, जसको राजधानी पाल्पाको बल्ढेङगढीमा थियो । गुल्मी, पाल्पा, र अर्घाखाँचीका विभिन्न ठाउँमा मगर भाषा बोलिने हुँदा कतिपय स्थानमा ठाउँको नामसमेत मगर भाषामा रहेका छन् । उदाहरणका लागि होलाङ्दी, रिडी, राम्दीजस्ता शब्दलाई लिन सकिन्छ । सराएँ नाँचमा प्रयोग हुने बाख्खै शब्द पनि मगर भाषाबाट आएको हुनसक्छ । यो नाँच गुल्मी जिल्लामा उत्तिकै महत्वपूर्ण छ । सराएँ नाँचले गुल्मी जिल्लाको सेरोफेरामा लोकप्रियता प्राप्त गरेको छ र जिल्लाको धुर्कोट, अर्जै, दिगाम चारपाला, इस्मा, र चोयँगा गाउँमा नाँचिने सराएँ नाँचले ऐतिहासिक संस्कृति जोगाउँछ।
पश्चिमका पाल्पा, गुल्मी, अर्घाखाँची, प्युठान, बाग्लुङ, स्याङ्जा जिल्लामा प्रसारित गरिएको ऐतिहासिक सराएँ नाँचले कोटमौलाको देवी मन्दिरमा मेला लाग्ने गर्दछ । भुरे–टाकुरे राजाहरूको युद्ध मात्र होइन । दैत्यमाथि देवीको विजयको उत्सवका रुपमा मनाइने यो नाँचमा पौराणिक युद्धमा प्रयोग हुने खुकुरी, खुडा, भाला आदि हतियार प्रदर्शन हुनेगर्दछ। सराएँ“ नाँचको प्रचलन बाइसे–चौबिसे राज्यकाल (१५ औं शताब्दीतिर) बाट शुरुवात भएको अनुमान छ। त्यसैले सराएँ नाँचको प्रचलन करीब २ सय वर्ष पहिलेबाट भएको अनुमान गरिन सकिन्छ। सराएँ“ नाँचमा गुल्मी, अर्घाखाँचीमा प्रचलित मल्लकालीन बाजागाजासमेत प्रदर्शन गरिएको हुन्छ। युद्ध जित्न सहयोग पुयाएका हतियारको सम्मानमा यो नाँच देखाइन्छ। भजन, चुट्का, पञ्चैबाजाजस्ता बाजाका साथमा सराएँ नाँचिन्छ । बडादसैँको रमझमसँगै एकादशीदेखि पूर्णिमासम्म गुल्मी, अर्घाखाँची, प्युठान, बाग्लुङ, स्याङजा, पाल्पालगायतका ऐतिहासिक मठमन्दिर, कोट एवं शक्तिपीठहरूमा परम्परागत सराएँ नाँच नाँच्ने परम्परा छ भने प्युठानको भित्रीकोटलगायतका केही स्थानमा तिहारसम्म यो नाँच नाँच्ने प्रचलन छ। मानिसहरूको बसाइ–सराइ र पेसाले गर्दा आजभोलि काठमाडौँ र देशका अन्य केही शहरहरूमा समेत सराएँ नाँचको थालनी गरी लोपोन्मुख संस्कृति जगेर्ना गर्न थालिएको छ ।
अर्घाखाँचीका अर्घामैदान, खाचीकोट, ठाडा, असुरकोट, रागामारे, गोखुङ्गा, गुल्मीको धुर्कोट, पुर्कोट, हर्पुकोट, जुभुङ, इस्मा, अर्जै, अम्मरपुर, हाडहाडे, बिरवास, वाग्ला, मोरुङ वामी टक्सार, अजिमीर, पिपलधारा, नयाँगाउँ बाग्लुङका गल्कोट, विहु, काडेवास, कुस्मीसेरा, राङ्खानी, स्याङजाको गल्याङ, राम्दी, प्युठानको भित्रीकोट, असुरकोट, गडीकाकोट, नारीकोट, बादीकोट, ओखरकोटमा भएका शक्तिपीठहरूमा पनि यो सराएँनाँचको ठूलो महत्व छ । केही वर्ष अगाडिदेखि प्युठान, अर्घाखाँची, गुल्मी र पाल्पाबाट बसाइ–सराइ अथवा रोजगारी र व्यवसायमा आएका घरपरिवारबाट दाङको लमही एवं भालुवाङ बजारमा पनि सराएँ नाँच नाँच्ने गरिन्छ। दसैँको बेलामा शक्तिको स्वरुप मानिएको देवीको मन्दिरबाट शुरु गरिने सराएँ नाँच बजारका विभिन्न स्थानमा हजारौँ जनमानस सहितको भेलामा महिला पुरुष लामवद्ध भएर सराएँ नाँच नाँच्ने गर्दछन् । विशेष गरी सयौंको संख्यामा महिला पुरुषहरू हातमा हतियार लिएर पञ्चेबाजाको तालमा ढल्की–ढल्की सराएँ नाँच नाँच्छन् । खुकुरी, खुडा, तरवार, ढाल र लट्ठी हातमा लिएर दमाहा, नरसिंहा, टयाम्को, सनही र झ्यालीको तालसँगै सराएँ नाँच नाँच्दा निकै रोमाञ्चपूर्ण हुन्छ। राजमार्गमा पर्ने भालुवाङ र लमही बजारको सराएँ नाँच हेर्न दाङ जिल्लाका विभिन्न स्थानका मानिसहरूको भीड लाग्ने गर्दछ ।
नेपाली समाज वास्तवमै बहुभाषा, बहुसंस्कृति, थुप्रै जनजाति, विविध धर्म र संस्कृति, आ–आफ्नै चाडपर्व र परम्पराले बनेको एउटा समाज हो । विभिन्न जातिहरूको बसोवास, १ सय २३ भाषा बोल्ने जाति, विविध धर्म र संस्कृति भएको समाजमा यो सराएँ नाँचको छुट्टै पहिचान र महत्त्व छ ।
स्राेतः अनलाइन
Introduction
Technology has become an integral part of our life. In the present context, the incorporation of technology into the lives of people only seems to be growing. One of the prominent technologies of the modern world is the internet. The Internet is used all over the world. The addition of the internet has definitely added a lot of benefits in the lives of people but while making use of the internet, one must be careful. Carefulness should be based on the fact that our use of the internet does not harm or cause threats to others. To promote collaborations into a safer and respectful environment, cyber ethics/ laws are implemented.
A set of rules and principles that helps in ensuring a positive and respectful online environment for users by effectively managing the usage of technology is referred to as cyber ethics. Quite similar to the rules on how social ethics and principles govern our behavior for the common good of everyone, cyber ethics helps in promoting an environment which is safe and respectful to every technology user.
Basics of Cyber Ethics
Privacy: One of the most easily violated aspects in cyberspace is one's privacy. While many strict actions and rules have been implemented to prevent one's sense of personal space, the problem of privacy is still a massive concern. As per cyber ethics, one must not post content that is demeaning and hurtful to any individual or group of people. Similarly, divulgence or sharing others personal information is highly discouraged. The practice of illegal collection and sharing of others personal details is considered as the inversion of personal space.
Security: As the technology keeps advancing, the challenges it presents also becomes prominent and complex. One such problem in the cyber space is hacking and loss of personal details. To combat these problems, one should take measures for effective use of digital space like; using strong passwords, creating digital signatures, not sharing sensitive information etc.
Responsibility: There has been ample evidence showcasing the prevalence of cyber bullying and harassment. These are the unethical practices that disrupt the peace and cooperation enforced online. The incidents of cyber bullying, harassment, blackmailing, hacking or any wrong acts must be effectively reported to the concerned authorities. Reporting these events help authorities understand its causes and effects and help them minimize the future risks by addressing the root cause. It is everybody’s responsibility to let higher authority know about the problems and make the space secured and reliable.
Ownership: Every individual or organization disclosing their research, analysis, interpretation, articles, criticism or any source of data online have certain rights for them. Every individual publishing their content online will have access over their data. It simply implies the rights and responsibilities an individual or organization has over digital assets such as; data and software. Having ownership toward your own content helps prevent cases of cyber attack, frauds and misinformation.
Accuracy: While publishing contents online one must pay attention that the released set of information is not a means to spread rumors and false information. Publishing fake news or content can often be a cause for bullying, disrespect and conflicts between individuals and groups. Hence, prior to publishing any content, it must be checked thoroughly to avoid all the bad possibilities.
खेल र कुद दुई शब्दको मेलबाट खेलकुद शब्द बनेको हो । खेलकुद एक शारीरिक गतिविधि हो, जुन रमाइलो वा प्रतिस्पर्धाको निम्ति गरिन्छ। खेलकुद घर भित्र या बाहिर जा पनि गर्न सकिन्छ किनभने यो विभिन्न किसिमको हुने गर्छ । खेलकुद कुनै एक विषय वा क्षेत्रमा मात्र सीमित रहँदैन । खेलकुदबाट व्यक्तिको स्वास्थ्य मात्र होइन धन, मान, सम्मान, र यसमा प्रतिष्ठा पनि बृद्धि हुन् । यसमा शारीरिक परिश्रम र कौशल संलग्नता हुन्छ ।
खेलकुद धेरै महत्त्वपूर्ण छ किनभने यसले हाम्रो शरीरलाई गतिशील बनाउने र स्वास्थ्य राख्न मद्दत गर्दछ । यस सन्दर्भमा मन बहलाउन वा व्यामका निम्ति खेल्ने र कुद्ने कामको महत्त्व नै खेलकुदको महत्त्व भनि बुझिन्छ। आजकल खेलकुद शब्दले मनोरञ्जन र व्यायाम लागि खेल्ने र कुद्ने मात्र नबुझी व्यापक अर्थमा एउटा ठुलो व्यवसायलाई पनि बुझाउन थालेको छ । खेलकुद व्यक्तिको सम्मान र प्रतिष्ठासँग पनि जोडिन पुगेको छ । वर्तमान युगमा खेलकुद दिन प्रतिदिन लोकप्रिय बन्दै गइराखेको छ। खेलकुदले मानिसहरूलाई फिट राख्ने र शारीरिक बल प्रधान गर्ने भएकाले यो जीवनको प्रत्येक चरणमा महत्त्वपूर्ण बन्न पुगेकाे छ ।
खेलकुदले मानिसको व्यक्तित्वमा पनि सुधार गर्छ । खेल खेल्ने वा शरीर चलाउने बेलामा शारीरिक क्रियाकलपले रक्तचाप पनि स्वास्थ रहन्छ र रक्तनली पनि सफा रहन्छ । खेलकुदमा फरक फरक मानिसको रुचि फरक-फरक हुन्छ तर हरेक खेलमा कार्य भने एउटै हुन्छ जुन हो आफ्नो शरीरलाई फुर्तिलो बनाउने काम । खेलबाट हाम्राे शरीर र मन दुवै स्वस्थ रहन्छन् ।
अहिले खेलकुद खेल्ने मानिसहरू धेरै बढेका छन् किनभने यसमार्फत पूजी कमाउन पनि सकिन्छ । सानैदेखि लगनशील र अनुसासित ढङ्गले कुनै पनि खेललाई आत्मसात गर्दै अगाडि बढेमा व्यक्तिको व्यक्तित्त्व निकै छिटो अगाडि पुग्न सक्छ । यसरी खेलकुदका माध्यमबाट व्यक्तिले आफ्नो व्यक्तित्वको सुवासलाई जताततै फैलाउन सक्छ ।नयाँ किर्तिमान कायम गरी आफू र आफ्नो राष्ट्रलाईसमेत चिनाउन सक्छ । त्यसैले गर्दा पनि खेलकुद हरेक व्यक्तिको लागि महत्त्वपूर्ण बन्न गएको छ । शारीरिक क्रियाकलापमा संग्लग्न हुने बालबालिकाहरूले सम्मान गर्न सिक्छन् र आफ्नो रिस पनि काबुमा राख्न सिक्छन् । जसरी स्वस्थ शरीरको लागि पाेषणकाे आवश्यकता पर्दछ, त्यसरी नै मानसिक र शारीरिक विकासका लागि बालबालिका लागि खेलकुद अपरिहार्य छ । खेलकुदले मानिसलाई नेतृत्व, जिम्मेवारी र आत्माविश्वासको भावना साथ काम गर्न सिकाउँछ । अहिलेको परिवर्तनशील युगमा धेरै मनिसहरू आफ्नो स्वास्थ्यको ख्याल राख्दैनन् जसका कारण आफ्ना जीवनका पछिल्लो चरणमा खराब परिनाणहरू भोग्न बाध्य हुन्छन् । नियमित शारीरिक गतिविधिमा संलग्न हुने व्यक्तिहरूले यस्ता रोगहरूबाट सजिलै बच्न सक्छन् । जुक कुरा बिभिन्न खाेजअनुसन्धानले पनि भनेका छन् ।
नियमित रूपमा खेलकुदमा समावेश हुने हो भने मानिसको जिन्दगीका तनाबहरू पनि कम हुने गर्छ । संसारको धेरै ठुलाे जनसङ्ख्या मोटोपनका कारण देशहरूले निकै समस्या झेल्न बाध्य छन् तसर्थ मोटोपन हटाउन खेलकुद एक सबैभन्दा मनोरञ्जनात्म र उपयोगी तरिका हो । खेलकुदले हामीलाई सक्रिय राख्छ । केही रोगबाट निको हुन चिकित्सकहरूले पनि खेल खेल्न सुझाब दिने गर्छन् त्यसैले हामीहरूले खेलकुदलाई वेवास्था गर्नुहुँदैन र सबै कुनै कुनै एक खेलमा सहभागी भएर शरीरलाई स्वस्थ राख्न आजका सभ्य नागरिककाे कर्तव्य पनि बन्न पुग्छ ।
In my soul's depth, I'm on a quest,
For lost memories, hidden but blessed.
In time's silent tears, they gently weep,
Like my heart's rhythm, seen, heard, then sleep.
I seek your breath in the whispering wind,
Where our story unexpectedly grinned.
Joy, farewell, love's gentle strife,
In your heart, they live a quiet life.
In the hush of lost memories, they linger,
Yet, when I call, they softly shimmer.
Of sadness and dreams, a gentle reprieve,
In the gallery of your memories, they breathe.
Through the mist of time, they softly sway,
A dance of echoes, memories at play.
Faint whispers of laughter, a bittersweet theme,
In the tapestry of our past, a cherished dream.
राजनीति हाम्रो देश र त्यहाँका जनतालाई राम्रो बनाउन मद्दत गर्ने माध्यम हो । यो सारा संसारको लागि साँच्चै महत्त्वपूर्ण छ र प्रत्येक देशको यो गर्ने आफ्नै तरिका छ। तर आज हामी राजनीति र नियमको बारेमा मात्र कुरा गर्दैनौँ । आज, हामी केटा र केटीहरू कसरी राजनीतिमा संलग्न हुन सक्छन् र केटा वा केटीले राजनीतिमा नेता हुनुलाई कसरी असर गर्छ भन्ने बारेमा कुरा गर्नेछौँ।
हाम्रो देश नेपालमा लैङ्गिक र राजनीतिबीच गहिरो सम्बन्ध छ । हाम्रो सरकारमा धेरैजसो पुरुष छन् भने केही महिला मात्र छन् । महिला राष्ट्रपति भए पनि राजनीतिमा महिला सहभागिता अझै न्यून छ । हाम्रा कानुन र संविधानले राजनीतिमा महिलालाई थप शक्ति दिने प्रयास गरेका छन् तर पूर्णरूपमा कार्यान्वयन हुन सकेको छैन । यो दक्षिण एसियाका अन्य देशहरूमा पनि छ, जहाँ महिलाको तुलनामा पुरुषहरू बढी राजनीतिमा संलग्न छन्। तर, विश्वका धेरै देशमा यस्तो अवस्था छैन ।
धेरै पहिले राजनीतिमा पुरुष मात्रै थिए । तर अब चीजहरू परिवर्तन भएको छ ! महिलाहरू पनि राजनीतिमा संलग्न छन् र उनीहरूले आमा र बच्चाहरूको हेरचाह गरिरहेका छन् । सबैजना, तिनीहरूको लिंग फरक पर्दैन अब राजनीतिको हिस्सा बन्न सक्छ । पहिले महिलाहरू अन्य प्रकारको राजनीतिमा बढी संलग्न थिए तर अब तिनीहरू पनि आधिकारिक राजनीतिक समूहहरूको हिस्सा हुन सक्छन् ।
राजनीतिमा महिलाको महत्त्वपूर्ण काम हुन्छ । तिनीहरू सुनिश्चित गर्छन् कि राजनीतिज्ञहरूले आफ्नो काम राम्रोसँग गरिरहेका छन् र तिनीहरू सबैका लागि निष्पक्षता र समान अधिकारको लागि लड्छन् । उनीहरूले गरेका कामका कारण अहिले धेरै देशहरूले महिलाहरूलाई मतदान गर्न र प्रधानमन्त्री वा राष्ट्रपतिजस्ता महत्त्वपूर्ण पदका लागि पनि चुनाव लड्न अनुमति दिएका छन् । राजनीतिमा महिलाहरू शक्तिशाली र सम्मानित बन्दै गएका छन् ।
अझै पनि महिलाका समस्यालाई महत्वका साथ नदेखे पनि महिला अधिकारका लागि लड्ने धेरैले महिलाले जिम्मेवारी लिएपछि मात्रै यस्ता समस्या समाधान हुने बताएका छन् । यो प्रायः सत्य हो । सत्तामा समान सङ्ख्यामा महिला रहेका बेला यसले महिलाले भोग्ने धेरै समस्या समाधान गर्न मद्दत गरेको छ । पञ्चायत र नगरपालिकाजस्ता कतिपय ठाउँमा एक तिहाइ सिट महिलाका लागि छुट्याइएको छ । अहिले स्थानीय तहमा सरकारी पदमा १० लाखभन्दा बढी महिला निर्वाचित भएका छन् । राजनीतिमा पहिले जति महिला किन आएनन् भन्ने प्रश्न पनि यसले उठाउँछ । राजनीति पुरुषका लागि मात्रै हो भन्ने मानिसहरूको सोचाइ, प्रतिस्पर्धा, राजनीति, काम र पारिवारिक जिम्मेवारीबारे पर्याप्त शिक्षा नहुनु, राजनीतिमा आवद्धता नहुनु, स्रोतसाधनको अभाव, समाजको व्यवस्था गर्ने तरिका जस्ता कुराहरू यसका मुख्य कारण हुन् ।
यी कारणहरू विस्तृत रूपमा छलफल गर्दा पहिलो कारण लैङ्गिक सीमासँग सम्बन्धित छ । इतिहासभरि महिलाहरूलाई घर र बच्चाहरूको हेरचाह गर्ने भूमिका प्रदान गरिएको छ यद्यपि यो जिम्मेवारीले हाम्रो जीवनलाई परिभाषित गर्न दिनु अब मूर्खता हो । तसर्थ यी बाधाहरूबाट मुक्त हुनु र प्रगति गर्नु हाम्रो लागि महत्त्वपूर्ण छ। त्यसैगरी अर्को कारक राजनीतिको प्रतिस्पर्धात्मक प्रकृति हो । महिला राजनीतिज्ञबीच पुरुष राजनीतिमा जति प्रतिस्पर्धा छ । धेरै राजनीतिज्ञहरूले महिलाहरूलाई मतदान गर्ने अधिकार दिँदा उनीहरूले महिला उम्मेदवारहरूलाई आफ्नो पद गुमाउन सक्ने चिन्ता व्यक्त गर्छन्। महिलाको सामाजिक गतिशीलतालाई असर गर्ने अर्को कारक राजनीतिक शिक्षाको अभाव हो । महिलाहरूले प्राप्त गर्ने शिक्षाले उनीहरूको नेतृत्व कौशल विकास गर्नको लागि महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ तर विगतमा हाम्रो समाजका धेरै भागमा केटीहरूलाई शिक्षा दिने चलन थिएन । नतिजा स्वरूप तिनीहरू आफ्नो घर र परिवारमा सीमित थिए, जसले उनीहरूको नेतृत्व कौशल र ज्ञानको विकासमा बाधा पुर्यायो।
थप रूपमा हाम्रो समाजमा महिलाहरूले परम्परागत रूपमा असमान जिम्मेवारीहरू काँधमा राखेका छन्, जबकि पुरुषहरूले थोरै जिम्मेवारीहरू उठाएका छन् । यसमा बच्चा जन्माउँदा र बच्चा जवान हुँदा जिम्मेवारीहरू मात्र समावेश गर्दैन, तर बच्चा वयस्क नहुँदासम्म पनि विस्तार हुन्छ, जसमा आमा उनीहरूको हेरचाहको लागि मुख्य रूपमा जिम्मेवार हुन्छ । यसरी महिलाहरूको सीमित स्रोत र धेरै जिम्मेवारीका कारण राजनीतिमा उनीहरूको संलग्नता न्यून थियो तर अहिलेको परिस्थितिमा पुरुषको तुलनामा महिलाले धेरै प्रगति गरेको औँल्याउदै आएको छ । यो तथ्य हो कि विश्वका धेरै देशहरूमा अझै पनि महिलाको तुलनामा पुरुषहरूले राजनीतिमा बढी सहभागिता देखाउँछन् । परिवर्तनको प्रक्रियालाई समय चाहिन्छ र यसरी परम्परागत रूपमा पुरुषको वर्चस्व रहेको राजनीतिमा महिलाहरू क्रमशः बढी संलग्न हुन थालेका छन् ।
Introduction
The concept of the Big Bang revolves around an event that marks the beginning of an infinite expansion. However physicist Roger Penrose proposes an alternative called Conformal Cyclic Cosmology (CCC) which challenges this idea of a genesis. Unlike the Big Bang theory CCC envisions a process of birth, death and rebirth that perpetually occurs in our universe. Each cycle starts with expansion progresses through a phase of decay and then undergoes transformation at the edge of time itself to initiate a Big Bang." This captivating hypothesis not redefines our understanding of how existence began but also suggests that it doesn't conclude with the explosion; rather it continues to evolve indefinitely.
In this hypothesis every instance witnesses the emergence akin to the Big Bang followed by dissolution. Yet towards its culmination it transforms into an event known as another Big Bang giving rise to an entirely new cosmos. This peculiar notion referred to as Conformal Cyclic Cosmology also speculates about the nature of time and suggests that remnants or traces.
What is Conformal Cyclic Cosmology?
Let’s suppose that instead of a single explosion, a universe could be made from the echoes of repeating cycles. This is what Conformal Cyclic Cosmology (CCC) is all about; it offers an alternative explanation to the single-point origin commonly held for our universe. Rather, CCC sees our universe as one among many “aeons” – distinct phases of existence characterized by expansion, contraction and transformation. Every aeon begins with a “Big Bang” singularity that results from the remains of previous ones. Then it expands and cools down to reach a final state of heat death where black holes dominate. However, there is one catch: through conformal rescaling, space-time itself shrinks infinitely small so as to obliterate the “end” of one aeon and herald in the “beginning” of another cycle. It is not just speculative fantasy; this journey is supported by robust theoretical groundwork incorporating phenomena such as Hawking radiation where information can still come out again after it has been swallowed by black holes reseedings new universes elsewhere in the cosmos. Instead of telling one story line, CCC presents an enchanting image involving immortal cosmic choreography whereby terminations mean beginnings and the world perpetually resurrects out of its own ruins.
Our universe keeps expanding, but as per CCC, it will not end in a big blast. Rather, it will gradually cool and everything will stop moving and growing until everything becomes inactive- like getting totally frozen. Imagine stars going out, galaxies fading and even black holes leaking their energy. Galaxies move away; stars inevitably burn out, and even black holes, apparently timeless eaters, start to lose their energy through a known effect called Hawking radiation. Picture black holes, the cosmic renegades, melting away like drops of water on a scorching stone. This radiation digests the information they had swallowed, reconverting them to cosmic soup. However, there is more to it; it’s a radical change. In proximity of the absolute zero universe space and time themselves bend into an odd conformal boundary where the concepts of the distance and duration become an illusion. This is not nothing but a singulation of multiple possibilities and intensity which waits to be re-structured and to be regenerated into the organism of an entire new aeon. In this marvelous domain the "beginning" of one universe and the "end" of ours blend together thus forming a limitless revolt of cosmic revival In this breathtaking mosaic, the ultimate sacred hours of the universe are the natural conception of some more.
The Birth of a New Universe
The "end" of one aeon in CCC is a seamless transition into the next one; When the initial universe arrives at the conformal boundary, distance and time shrink infinitesimally, effectively restarting the cosmic clock. By the conformal rescaling, this point of the ultimate density is turned into a new "Big Bang" singularity that births a new aeon. Let us suppose the black hole evaporation information of the previous aeon encoded in this edge is ready to unravel and bloom into the new universe. In contrast to the violent, energetic start of the Big Bang, this new era begins with surprisingly low entropy, i.e. an orderly state. Information, painstakingly kept across the cycles and continuing, acts as a seed for the evolution of the newborn universe, possibly harboring its ancestor's echoes. This cyclical renewal suggests a fascinating possibility: even the stars, galaxies, and living beings in our universe could be reverberations of analogous beings from infinite ages, their data revived afresh.
FAQs
What is Conformal Cyclic Cosmology (CCC)?
CCC is the cosmological theory postulating that our universe isn't a one-time occurrence but is involved in the cycle of birth, death and rebirth. Each cycle begins with a Big Bang like event, expands, cools down, and reaches a heat death state. However, instead of ending there, space-time gets transformed, giving rise to a new Big Bang and another universe.
How does CCC differ from the Big Bang theory?
The Big Bang proposes a singular origin point and ongoing expansion. CCC postulates an infinite series of "aeons" with expansion followed by contraction and transformation into a new Big Bang.
What happens at the "end" of a universe in CCC?
The universe doesn't explode. It cools and reaches a near - frozen state. Space - time shrinks infinitely at the edge and effectively "resetting" to a singularity ready for the next Big Bang.
Does CCC hold any evidence?
CCC is currently theoretical. While observations like dark energy seem consistent with future expansion, conclusive proof is difficult to find. It also needs modifications to current theories of quantum gravity.
Could we be living in a recycled universe?
According to CCC, information from previous universes might be preserved and influence the new one. So, echoes of past universes could exist on our own, though current technology can't detect them.
Conclusion
Therefore, Conformal Cyclic Cosmology presents us with an enthralling image of our universe as a player in an everlasting game of birth, death, and rebirth. Every epoch is born from the ashes of its predecessor, undergoes expansion, heat death, and a transformation at the conformal boundary which subsequently leads to a new "Big Bang" singularity. The information which is not lost, but preserved, serves as a seed for the evolution of the next universe. Nevertheless, some issues related to observation and unresolved questions remain. CCC turns the corners of human knowledge forcing us to reflect about the cyclic nature of life and the hidden treasure of the universe. More research and investigation are necessary to uncover the mystery this theory hides, to see whether it is nothing more than a mere echo of imagination or a true mirror of the universe’s grand and cyclical path.
धर्म भनेको यस्तो शक्तिशाली कुरा हो जसमा संसारका सबै प्राणी र वस्तुहरू अडिएका छन् । यो मनिसको जीवन पद्धति हो । यसैगरी धर्मका नाममा हुने मतभेदलाई नमानी सबै धर्मलाई समान रूपमा हेर्ने अथवा सबै धर्मको अस्तित्वलाई स्वीकार गरी धर्मधर्मका बीच हुने फाटो बन्द गर्नु नै धार्मिक सहिष्णुता हो । नेपालको सन्दर्भमा हेर्ने हो भने नेपालीहरू धर्म, संस्कृति र परम्परामा विश्वमै समृद्ध छन् । हाम्रो संस्कृति र परम्परा हाम्रा पुर्खाहरूले हामीलाई दिएर गएको सबैभन्दा ठुलो पहिचान हो । एक धर्म मान्ने व्यक्तिले अर्को धर्म मान्ने व्यक्तिलाई सम्मान गर्ने सभ्यता हामी नेपालीहरूमा रहेको छ । हरेकले आफ्नो धर्म, संस्कृतिलाई स्वतन्त्र रुपमा मान्ने, अर्काको चाडपर्व तथा सांस्कृतिक कार्यक्रममा सक्रिय रूपमा सहभागिता जनाएर एक सम्प्रदायले अर्को सम्प्रदायलाई सम्मान गर्ने नेपाली परम्परा हो ।
धार्मिक सहिष्णुताकै कारण यहाँ जात, सम्प्रदाय र धर्मका नाममा झगडा र जातीय साम्प्रदायिक, धार्मिक हिंसा हुँदैन । नेपालीको छुट्टै महत्त्वपूर्ण विशेषता भनेकै सहिष्णुतापूर्वक सम्पूर्ण पर्व तथा उत्सवमा हरेकले सहभागिता जनाएर आपसमा मेलमिलाप बढाउनु हो। नेपालमा बहुसंख्यक मानिसहरूले हिन्दु धर्म मान्ने गरे पनि यहाँ सबै धर्मलाई उत्तिकै महत्त्व दिने गरिएको छ । जजसले जेजे धर्म माने पनि कसैको धर्मप्रति नराम्रो दृष्टिकाेणले नहेर्नु नेपालीको संस्कृति जस्तै भएको छ। नेपाल बहुजातीय देश भएकोले पनि यहाँ आआफ्नो जातीय परम्परा अनुसारको धर्म मान्ने चलन रहेको र एक धर्मले अर्को धर्मलाई सम्मान गर्नु नै यहाँको विशेषता हो । पूर्व मेचीदेखि पश्चिम महाकालीसम्म अनि उत्तरको हिमालदेखि दक्षिणको तराईसम्म फैलिएको नेपालीको हरेक ठाउँमा विभिन्न जातका र विभिन्न संस्कृतिका मानिसहरूको बसोबास रहेको छ । एउटै गाउँमा वा एउटै ठाउँमा बसेका विभिन्न जातका मानिसले अनुसरण गरेको जुनसुकै धर्म भए पनि उनीहरू बीच लेनदेन, ऐँचोपैँचो आदि सबैमा उत्तिकै सहभागिता हुनु जरुरी छ । एउटा धर्म मान्ने मानिसको घरमा गई उसको सहयोग गर्नमा अर्को धर्म मान्ने मान्छे कति पनि पछि हटेको हुँदैन । नेपालमा अझ कति घरमा त एक परिवारिक सदस्य नै फरकफरक धर्म मान्ने पनि भएको र एक अर्कामा सहनशील र सहयोगी भएको पाइन्छ नै । वर्षभरिमा विविध प्रकारका चाडपर्व, धार्मिक उत्सव साथै धेरै किसिमको मेला हुन्छन् जसमा एकले अर्काको सम्मान गर्ने र शुभकामना दिने सद्भाव राखने गर्दछन् । हिन्दु धर्म मान्ने मानिसले बुद्ध पूर्णिमा, इद, क्रिसमस डे आदिमा शुभकामना आदनप्रदान गर्ने गर्छन् भने बौद्ध, इस्लाम तथा इसाई धर्म मान्ने मानिसले पनि एक अर्काको धार्मिक चाडपर्वहरूमा शुभकामना आदानप्रदान गर्ने तथा धार्मिक सांस्कृतिक कार्यमा सहभागी हुने गर्दछन्।
त्यसै कारण हामीले संस्कृति र धर्म एक अर्काका पूरक भएको हुँदा धार्मिक रूपले सदभाव कायम गरी हाम्रो विशेष पहिचानलाई अझै उचाइमा पुराउनु पर्छ। त्यसैगरी समाजमा अपसमा धार्मिक सहिष्णुता र सदभावको विकास हुनुपर्छ भन्ने मान्यता सधैँ सधैँ रहिरहनु पर्छ। यो संसारमा धर्मलाई पेसा बनाउनेहरू अनेक भ्रम छरेर समाजमा अन्धविश्वासको जालो फिजाई रहने काम गर्दछन् तर हाम्रो विश्वाश सधैँ धर्मले मनहरू तोड्ने काम होइन सबैको मनहरूलाई एक आपसमा जोड्ने काम गर्दछ भन्ने कुरामा सीमित हुनुपर्दछ ।
In the hush of twilight's gentle kiss,
A symphony begins nature's bliss.
Clouds gather, pregnant with grace,
As raindrops fall, a soft embrace.
Silver strings of liquid song,
Tap the earth, where they belong.
A dance of droplets, a rhythmic ballet,
Coloring the world in shades of gray.
On rooftops, leaves, and windowpanes,
Nature's tears, a soothing refrain.
A lullaby for the thirsty ground,
In the whispered language of rain.
A fragrance rises from the soil,
Petrichor, a memory to embroil.
Each raindrop, a liquid note,
Playing a melody, by nature wrote.
Puddles form like liquid mirrors,
Reflecting skies, dispelling fears.
Raindrops on petals, a glistening art,
Nature's masterpiece, a work of heart.
In the rhythm of the falling rain,
A cleansing ritual, a soothing balm.
Washing away the dust of time,
Renewing the world, a paradigm.
So, let the raindrops gently fall,
A tender cadence, a universal call.
A serenade from the heavens above,
An ode to nature, an eternal love.
पर्वतहरू बोल्दछन् गीत
वृष्टिहरूमा छ ताल
वन्यजनहरू नृत्य गर्छन्
प्राकृतिक सङ्गीतमा रचित छ सारा ।
सूर्यको किरणले हर्षित
पहाडका चराहरू रमाइलो
ताराहरू बोलाउँछन् राती
प्राकृतिक सङ्गीतले छाया बिछ्याइछ सबैलाई ।
वाग, वनमाला, फूलहरू रङ्गीन
पुष्पहरू छाड्दछन् मिसाल
धूप खेलाडी हुँदै छ
प्राकृतिक सङ्गीतमा हेराइ छ रमाइलो ।
बादलहरू बजाउँछन् गगनमा ताल
वृष्टिहरू बोलाउँछन् धुन
बाघहरू नाँच्छन् हर्षित
प्राकृतिक सङ्गीतले मनमा बसाउँछ प्यारो ।
हरियो वन, नदी र झरनाहरू
प्राकृतिक सङ्गीतमा बजाउँछ ताल
प्रकृतिक सुन्दरता रङ्गीन छविहरू
सबैले मिलेर गाएको प्राकृतिक सङ्गीतको भव्य ताल ।
