Logo

Student Corner

Articles

गौतम बुद्ध
- Prapya Mishra - 32049, Grade ... 20 December, 2023

गौतम बुद्धको जन्म वैशाख शुक्ल पूर्णिमाको दिन नेपालको रुपन्देही जिल्लाको लुम्बिनीमा भएकाे थियो । राजा शुद्धोदन र रानी मायादेवीका सुपुत्रको रुपमा सिद्धार्थ गौतमको जन्म भएको थियो । मायादेवी आफ्नो माइती देवदह जाने क्रममा लुम्बिनीमा बुद्ध जन्मेका थिए ।  गौतम बुद्धको वास्तविक नाम सिद्धार्थ गौतम थियो। बालक सिद्धार्थको जन्म भएको ७ दिनपछि सौतेनी आमा गौतमीले पालनपोषण गरेको हुनाले सौतेनी आमाको नामबाट बालकको नाम गौतम पनि रहन गएको हो । उनको जीवनकाल ५६३ ईशापूर्वदेखि ४८३ ईशापूर्वसम्म रहेको थियाे । उनले आफ्नो जीवनकालको पहिलो २९ वर्ष पिताद्वारा राजसी सुखमा बिताए। त्यसपछि बुद्धले  घरबार त्यागेर तपस्या गरे । लामाे समयसम्म  तपस्या गरेपछि उनले बुद्धत्त्व प्राप्त गरे । उनले सांसारिक दुःखको जड सम्म पुगेर यी कुराहरू बुझे, “संसारमा आफ्नो भन्नु केही छैन । संसारमा दुःखको जड भनेको मान्छे आफैँ हो ।”  नेपालको लुम्बिनीमा आजभन्दा करिब छब्बिस सय वर्ष पहिला जन्मिएका गौतम बुद्धको ख्याति हाल विश्वभर फैलिएको छ । गौतम बुद्धलाई केही हिन्दु पुराणहरूमा भगवान विष्णुका दश अवतारमध्येका एक अवतारको रूपमा प्रस्तुत गरेको पाइन्छ । यसले सर्वसाधारणमा धार्मिक सहिष्णुता कायम गर्न निकै मद्दत पुर्‍याएको छ । नेपालमा बुद्ध धर्म अन्य धर्महरूसँग अत्यन्त सहिष्णुता भावमा चलिआएको छ । हामीले बुद्धका उपदेशलाई अनुसरण गर्नुपर्छ ।   


 


Read More
मृत्यु संस्कार
- Pranav Pandey - 31016, Grade ... 19 December, 2023

आफ्नो भौतिक शरीर संसारबाट छोडेर जानुलाई मृत्यु भनिन्छ। मृत्यु भएपश्चात आत्मा सधैँ रहिरहने र अमर हुन्छ । एक दिन सबै जीव र प्राणीहरू मरेर जानुपर्छ  । यो संसारको नियम हो । मृत्युपछि परिवारका सदस्यहरूले मृतककाे सम्झनामा विभिन्न कार्यक्रमहरू गर्छन्  । सेतो लुगा लगाएर, एक छाक विना नुन खाना खाएर १३ दिनसम्म परिवारको मुख्य व्यक्तिहरूले बार्ने संस्कार छ। उक्त १३ दिनभित्रमा शुद्ध शाकाहरी खाना र फलफूल खाएर अनि विशेष पूजा गरेर शाेक मनाइन्छ । यस बेलामा छिमेकी र आफन्तहरूले विचारका रूपमा चामल,घ्यू र फलफूल ल्याउँछन् । मरेको मानिसको तस्वीर अगाडि १३ दिनसम्म बत्ती बालेर उनको सम्झना गरिन्छ। अन्तिम १३ दिनमा आफन्त तथा सबै परिवारका सदस्यहरूलाई खाना खुवाएर १३ दिनको काम सम्पन्न गरिन्छ । यो मृत्यु संस्कारको कार्यक्रम हरेक जातजातिअनुसार आ-आफ्नो तरिकाले सम्पन्न गर्ने चलन छ।


 


Read More
डाक्टर सन्दुक रुइत
- Uddhati Bhattarai - 32040, Gr ... 18 December, 2023

हाम्राे आँखामा एउटा लेन्स हुन्छ । यसमा उमेर बढ्दै गएपछि वा अन्य कारणले दाग लाग्न  सक्छ । यसले गर्दा मानिसको दृष्टि कमजोर हुन्छ । बेलैमा उपचार नगरे दृष्टि पुरै हराउन पनि सक्छ । यो रोगलाई मोतिबिन्दु भनिन्छ । नेपालमा एकजना समाजसेवी डाक्टर हुनुहुन्छ उहाँको नाम डाक्टर सन्दुक रुइत हाे । कतिले उहाँलाई दृष्टिका देवता भन्ने गर्छन् । मोतिबिन्दु रोगको शल्यक्रियालाई सजिलो, सस्तो र भरपर्दो बनाउनमा उहाँको ठुलो योगदान रहेको छ । उहाँले संसारभर करिब दुई लाख आँखाका रोगीहरूको उपचार गरिसक्नुभएको छ । डा‍. सन्दुक रुइतकाे जन्म वि‍.सं २०११ साल भाद्र १९ गते नेपालको  ताप्लेजुङ जिल्लाकाे ओलाङचुङगाेलामा भएको थियो । उनकाे बुबाकाे नाम साेनाम रुइत र आमाकाे नाम केसाङ रुइत हाे । सानैमा आफ्ना ५ दाजुभाइ दिदीबहिनीमध्ये तीन दाजुभाइ दिदीबहिनी गुमाउनुपरेको कारण चिकित्सक सेवा र उपचारको महत्त्व उहाँले सानैमा बुझ्नु भएको थियो । त्यसैले डाक्टर बनेर गरिबहरूको सेवा गर्ने आँट पनि लिनुभएको थियो । डाक्टर सन्दुक रुइतको विद्यालयकाे पढाइ दार्जलिङ र काठमाडौँमा भएको थियो । सन् १९९४ मा उहाँले तिलगङ्गा आँखा केन्द्रको स्थापना गर्नुभयो । अहिले यो केन्द्र प्रतिष्ठान भएको छ । यसले उपचार सेवामा घुम्ती आँखा शिविर, सस्तो लेन्स उत्पादन, डाक्टरलाई तालिम दिने जस्ता कामहरू गर्दछ । डाक्टर सन्दुक रुइतले फिलिपिन्सकाे रमन म्यागासेसे पुरस्कार, भारतको पद्मश्री पुरस्कार,बहराइनकाे इसा पुरस्कार जस्ता ठुला पुरस्कार र सम्मानहरू पाउनुभएको छ । नेपालको लागि उहाँले महत्त्वपूर्ण योगदान दिनुभएको छ । उहाँको जीवनबाट सबैले प्रेरणा पाउन सक्दछन् । 


 


Read More
इन्द्रजात्रा
- Anshuman Shah Thakuri - 32046 ... 14 December, 2023

हाम्रो देश नेपाल परम्परा र रीतिरिवाजले भरिपूर्ण छ । चार जात छत्तिस वर्णको हाम्रो मातृभूमिमा इन्द्रजात्रा एक महत्वपूर्ण नेवारी चाड हो । यो चाडलाई नेवारी भाषामा येँया  पुन्हि पनि भन्ने गरिन्छ । तर नेवार बाहेक अरु मानिसहरूले पनि उत्तिकै रमाइलोका साथ यो चाड मनाउँछन् । इन्द्रजात्रामा काठमाडौँमा बिदा दिइन्छ । इन्द्रजात्राको प्रमुख कार्य नै लिङ्गाे (ध्वजा) स्थापना गर्नु हाे । हरेक वर्ष इन्द्रजात्राको लिङ्गाे(ध्वजा) को लागि काठहरू भक्तपुर देखि ल्याइन्छ । पूजा गरिने रथ तीनवटा हुन्छन् । यसमा कुमारीदेवी, भैरव देउता र गणेश भगवानलाई राख्ने गरिन्छ। रथहरूलाई काठमाडौँको वसन्तपुरबाट असन र नरदेवी अनि अन्य ठाउँहरू घुमाइन्छ । रथहरू तानिने समयमा मानिसहरू नाचगान गर्दै, बाजा बजाउँदै हिँड्ने गर्दछन् । यस जात्रामा मजिपमत लाखेलाई कुमारीको रक्षक बनेर अघिअघि नचाइदै लगिन्छ । इन्द्रजात्रा आठ दिन मनाइन्छ । यस जात्रामा मजिपमत लाखे, आकाश भैरव, चन्डिकाश्वर, कुमारी र कालभैरव आदिको नाच देख्न सकिन्छ । वर्षमा एक पटक आउने यस चाड निकै रमाइलोका साथ मनाइन्छ । यस चाडमा भैरव, कुमारी, गणेश र लाखेको निकै महत्वपूर्ण भूमिका हुन्छ ।


 


Read More