Written by: Ravi Raj Singh - 2026016, Grade VI
Posted on: 18 October, 2020
कम्प्युटर एक विद्युतीय उपकरण हो जुन सूचना आदानप्रदान गरिने महत्त्वपूर्ण माध्यम हाे । कम्प्युटर शब्द ल्याटिन शब्द ‘कम्प्युटेयर’ बाट आएको हो । यसकाे अर्थ गणना वा कार्यक्रम संयन्त्र भन्ने हुन्छ । कम्प्युटरले कार्यक्रम संयन्त्रबिना केही काम गर्न सक्दैन। यो बाइनरी अङ्कको एक स्ट्रिंग को माध्यबाट दशमलव संख्याको प्रतिनिधित्व गर्दछ। 'कम्प्युटर' शब्दले सामान्यतया केन्द्र प्रोसेसर एकाई प्लस आन्तरिक स्मरणलाई जनाउँछ। चार्ल्स बाबेजलाई कम्प्युटरको पिता मानिन्छ । चार्ल्स बाबेजद्वारा डिजाइन गरिएको पहिलो मेकानिकल कम्प्युटरलाई एनालिटिकल इञ्जिन भनिन्थ्यो। यसलाई पढ्ने र स्मृति गर्ने काममा प्रयोग गरिन्थ्याे । कम्प्युटर एक उन्नत इलेक्ट्रोनिक उपकरण हो जसकाे प्रयोगबाट इनपुटको रूपमा कच्चा डाटा लिन्छ र निर्देशकहरूको नियन्त्रणमा यी डाटालाई भण्डारण गर्दछ । यसलाई कार्यक्रम भनिन्छ र यसले परिणाम दिन्छ र पछि प्रयोग गर्नकाे लागि आउटपुट बचत गर्दछ। यसले दुबै संख्यात्मक र गैर-संख्यात्मक (अंकगणित र तार्किक) गणना गर्न सक्छ।
सही प्रकारको जानकारी पाउनु एउटा ठूलो चुनौती हो किनकि सूचना प्राप्त गर्नु भनेको अर्थपूर्ण हुनु हो। विद्यार्थीहरूले हप्ताको ५६ घण्टा इन्टरनेटमा समय खर्च गर्छन्। अनुसन्धानले देखाउँछ कि कम्प्युटरले सिक्ने क्रममा प्रदर्शनलाई वृद्धि गर्न सक्छ। इन्टरनेटमा खुला विद्यार्थीहरूले भनेका छन् कि वेबले सबैलाई उनीहरूको शैक्षिक अनुसन्धान र लिखित कार्यको गुणस्तर सुधार गर्न मद्दत गरेको छ। शिक्षामा एउटा क्रान्ति भनेको दूर शिक्षाको आगमन हो। यसले इन्टरनेट र भिडियोमा आधारित अनलाइन कोर्सहरू प्रदान गर्दछ। कम्प्युटर प्रविधिले औषधीका उपकरणहरूलाई आमूल परिवर्तन गर्दै छ। सबै चिकित्सा जानकारी अब डिजिटल गर्न सकिन्छ। सफ्टवेयरले अब एक रोगको जोखिम कम गर्न कम्प्युटर सक्षम छभन्ने कुरा देखाएकाे छ । मानसिक स्वास्थ्य अनुसन्धानकर्ताहरूले मनोचिकित्साको खाँचोमा परेका किशोर किशोरीहरूलाई स्क्रिन गर्न कम्प्युटरहरू प्रयोग गरिरहेका छन्। वैज्ञानिकहरूको बिच एउटा नयाँ एडभेन्चर भनेको "सहयोगी" हो, एक इन्टरनेटमा आधारित सहयोगी प्रयोगशाला, जुन विश्वभरिका अन्वेषकहरूले समेत सजिलै सँगै काम गर्न सक्दछन्। आज, हाम्रो दैनिक जीवनमा धेरै प्रकारका कम्प्युटरहरू प्रयोग गरिन्छन्। विश्वकाधेरैजसो भागहरूमा कम्प्यूटरको उपयोग नगर्ने उत्पादन वा सेवा प्रयोग गर्न असम्भव छ। तल कम्प्युटरहरू प्रयोग गर्ने उद्योग, क्षेत्र र विभिन्न क्षेत्रका उदाहरणहरू छन् ।
कम्प्युटर एक इलेक्ट्रोनिक उपकरण हो जुन प्राय: सबै क्षेत्रमा प्रयोग गरिन्छ जहाँ यो अत्यन्त अप्रत्यासित पनि हुन्छ। यस युगलाई सूचना प्रविधिकाेको युग भनिन्छ र अब हामी कम्प्युटर बिनाको संसार कल्पना गर्न सक्दैनौँ। यी दुई चीजहरू मिलेर बनेको एउटा हार्डवेयर हो र अर्को सफ्टवेयर हो। कम्प्युटरका सबै भौतिक घटकहरू जस्तै किबोर्ड, माउस, मोनिटर आदि हार्डवेयर अन्तर्गत आउँदछन् जबकि सबै प्रोग्रामहरू र कम्प्युटरले प्रयोग गर्ने भाषाहरूलाई सफ्टवेयर भनिन्छ। आजका दिनहरूमा कम्प्युटरहरू, इन्जिनियरहरू र वैज्ञानिकहरूको लागि मात्र होइन तर उनीहरू संसारभरका लाखौं मानिसहरूले प्रयोग गरिरहेका छन्। कम्प्युटर आजकल धेरै महत्त्वपूर्ण भएको छ किनकि यो सही र छिटो काम गर्ने उपकरण हाे । यसले धेरै कार्यहरू सजिलैसँग पूरा गर्न सक्छ। कम्प्युटरबिना हरेक काम गर्न कठिन छ । यसले एक सेकेन्डको एक अंशमा धेरै ठुलो गणना गर्न सक्दछ । यसले तथ्याङ्कलाई ठुलो मात्रा भण्डार गर्न सक्दछ। हामी हाम्रो कम्प्युटरमा इन्टरनेटको प्रयोग गरेर विभिन्न पक्षहरूको जानकारी पनि पाउँछौं।
