Logo

Student Corner

नेपालको सामाजिक र भाैगाेलिक अवस्था

Written by: Tanishq Shakya - 28011, Grade VII

Posted on: 14 December, 2022

हिमालय/पहाडी क्षेत्र:
यस क्षेत्रको हावापानी धेरै चिसो, सुख्खा छ । लगभग सबै समय हिउँ पर्छ । बसोबासका लागि हिमालको फेदी मात्र उपयुक्त छ । शेर्पा, भोटिया, थकाली, लामा आदि यस क्षेत्रका शुद्ध बासिन्दा हुन् । बक्खु, दोचा र पाङ्देन भनिने बाक्लो ऊनी लुगा लगाउँछन् जुन घुँडा अग्लो र बाक्लो जुत्ता चिसोबाट जोगाउन लगाइन्छ।
त्यहाँका मानिसहरू ढुङ्गा र माटोले बनेको घरमा बस्छन्। ढिँडाे, आलु, रोटी, मासु र दुग्धजन्य पदार्थ खान्छन् । उनीहरूको मुख्य पेसा पशुपालन हो । तिनीहरू भेडा, बाख्रा र याक पाल्छन्। डेरी पेसाको प्रमुख हिस्सा हो । जबकि यार्सागुम्बा बेच्नु पहाडका जनताको फाइदाको व्यवसाय हो । चिज र चुर्पी यस क्षेत्रका प्रमुख दुग्ध उत्पादन हुन् ।
पहाडी क्षेत्र:
पहाडी क्षेत्रको हावापानी मध्यम छ। यस क्षेत्रमा विभिन्न जातजातिको बसोबास छ । ब्राह्मण, क्षेत्री, नेवार, राई, लिम्बू, गुरुङ, मगर, धामी, सुनुवार आदि यहाँका मुख्य बासिन्दा हुन् । यहाँ पुरुषहरूले दौरा सुरुवाल, कोट, ढाकाटोपी, पटुका, भोटो र कछाड लगाउँछन्। त्यसै गरी महिलाहरूले गुनियो–चोलो, मजेत्रो, सारी, हाकुपटासी र घलेक लगाउने गर्दछन् । विवाहित महिलाले पोते  र तिलहरी लगाउँछन् । सहर र सहरहरूमा, मानिसहरूले आफ्नो सुविधाअनुसार आधुनिक पोसाक लगाउँछन्। घरहरू ढुङ्गा र माटोले बनेका छन्, खरको छानासहित, तर केही आधुनिक घरहरू सहरहरूमा पनि देख्न सकिन्छ । मुख्य पेसा कृषि हो । दशैं, तिहार, ल्होसार, उभौली, उधौली आदि प्रमुख चाडपर्व हुन् । काठमाडौं र पोखरा उपत्यकाका मानिसहरूले विभिन्न जात्रा मनाउँछन्।
तराई क्षेत्र:
समथर जमिन र उर्वर माटो भएकाले यस क्षेत्रमा धेरै मानिसको बसोबास छ । थारू, राजवंशी, मुसहर, राजपूत, सतार, धिमाल, यादव, झा, मुस्लिम आदि यहाँका मुख्य बासिन्दा हुन् । हावापानी तातो छ, त्यसैले मानिसहरू हल्का सुती लुगा लगाउँछन्। पुरुषले धोती, कुर्ता र महिलाले लेहेंगा, चोली र ब्लाउज लगाउँछन् । यस क्षेत्रका मानिसहरू थारू, मैथिली, भोजपुरी, अवधी आदि भाषा बोल्छन् । गाउँका घरहरू माटोले बनेका छन् र बाँस वा काठको खम्बाले घाँसको छाना बनाइएका छन् । यस्ता घरका भित्ताहरू चित्रकला, फूल र जनावरहरूले सुन्दर ढङ्गले सजिएका हुन्छन्। सहरहरूमा आधुनिक भवन र धेरै उद्योगहरू निर्माण भएका छन् । मुख्य खानेकुरा चामल, दाल, रोटी र तरकारी हुन् । छठ, होली, माघी, सिरुवा जस्ता चाडपर्व मनाउने गर्छन् । उनीहरूको मुख्य पेसा कृषि हो तर मानिसहरू व्यापार, र सेवामा पनि संलग्न छन् ।