विश्वकप

Written by: Raghav Vaidya - 24030, Grade XI

Posted on: 28 November, 2022

फुटबल संसारभर धेरैको मानिसकाे प्यारो खेल र प्रसिद्ध खेल हाे । फुटबलमा हामीले राम्राभन्दा राम्रा खेलाडी देखेका छौँ । जसले हामीलाई यो खेल मन पराउने बाध्य पारेका छन् । फुटबलकाे सबैभन्दा धेरै चर्चा भने विश्वकपकाे समयमा हुने गर्छ । ४ /  ४ वर्षमा एक हुने यो खेलकाे समयमा विश्वभर अनगिन्ती जर्सिहरू बिक्छन् । ती जर्सीहरूले अनेक राष्ट्रलाई सम्मान दिन्छन् । हामीले आफ्नो मनपर्ने खेलाडी अथवा मन पर्ने देशकाे जर्सी लगाउँछौँ । हाम्रो देश नेपालले अहिलेसम्म  विश्वकपमा भाग लिन पाएकाे छैन ।

विश्वकप पहिलो पटक सन् १९३० मा उरुग्वेमा स्थापना भएको थियो । त्यो खेलको विजेता पनि उरुग्वे नै भएकाे थियो । सन् १९३४ र सन् १९३८ विश्वकपकाे विजेता इटाली थियाे । त्यो समयमा फुटबलको अहिले जति सम्मान र इज्जत थिएन । दोस्रो विश्वयुद्धको कारण सन् १९३८ देखि १९४९ सम्म विश्वकप हुन सकेकाे थिएन । त्यही समयबिच सन् १९४० मा एड्सन अरान्ते दो नासिमेन्ताेकाे ब्राजिलमा उदय भयाे । सन् १९५० मा ब्राजिलमा विश्वकप भयो । ब्राजिल फाइनलसम्म पुगे पनि उरुग्वेले २-१ अङ्कका साथ ब्राजिलाई हरायाे ।  ब्राजिलियनहरूको आँखामा आँसु थियो । सन् १९५८ को विश्वकपमा एड्सन अरान्ते दो नासिमेन्ताेले मात्र १७ को उमेरमा विश्वकप खेले । उनकाे सेमी-फाइनलकाे गोलले सबै खुसी भए । ब्राजिलमा अरू पनि राम्रा खेलाडीहरू थिए । ती  मध्ये डिको एक थिए । फाइनल खेल स्विडेनसँग थियो । सबैलाइ अचम्म पार्ने गरी डिकोले ह्याट्रिक गरे । अहिलेसम्म १७ वर्षको उमेरमा कसैले विश्वकपमा ह्याट्रिक हान्न सकेको छैन । ब्राजिलले पहिलो पटक विश्वकप जित्याे र डिको खेलको सबैभन्दा  उत्कृष्ट खेलाडी ठहरिए । 
यस खेलपछि उनी पेले नामबाट चिनिन थाले । त्यसै गरी ब्राजिलले सन्  १९६२ र १९७० मा पनि विश्वकप जित्याे र सन् १९७० काे विश्वकपमा पेलेकाे खेलकाे सबैभन्दा राम्रो खेलाडी ठहरिए । सन् १९७४ मा फ्रान्ज बकेंबर र जोहन क्रुफजस्ता नाम चलेका खेलाडीहरूले विश्वकप खेले र ट्रफी हात पारे । जर्मन सन् १९८६ को विश्वकप अविस्मरणीय खेल भने अर्जेन्टिना र इङ्ल्यान्डबिचको क्वार्टर फाइनल खेल थियाे । त्यो खेलमा म्याराडाेनाले हातले गोल गरेर अर्जेन्टिना खेलकाे विजेता भयाे । रेफ्रीले हाते गाेल देखेनन् । म्याराडाेना खेलकाे उत्कृष्ट खेलाडी भए । त्यो गोल लै ‘ह्याण्ड अफ गोल’ नामले चिनिन्छ । सन् १९९४ को विश्वकपमा कार्लोस, रोमारियो, काफु जस्ता खेलाडीहरू थिए । जसले गर्दा ब्राजिल चौथो पटक विश्वकप जित्न सफल भयाे ।  १७ वर्षका रोनाल्डो नजरियो पनि खेलमा सहभागी भए पनि खेल्न पाएनन् । सन् १९९८ को विश्वकपसम्म त्यो समयको सबैभन्दा राम्रो खेलाडी फ्रान्सको जिनेदिन जिदान र ब्राजिलको रोनाल्डो नजारियोलाई मानिन्थ्यो । सन्  १९९८ को फाइनल खेलमा जिदान र रोनाल्डोको बारेमा संसारभर चर्चा भएकाे थियाे । अन्त्यमा फ्रान्सले ट्रफी लाग्याे ।  
यसै गरी सन् २००२ को विश्वकप पनि अविस्मरणीय रहेको छ । जापान र साउथ कोरियाले आयाेजना गरेको यो खेलमा  रोनल्डिन्यो, रिवाल्दो, रोनाल्डो भएको  शक्तिशाली ब्राजिल समूह र रोनाल्डोको ८ गोलका साथ गोल्डेन बुटको निकै चर्चा भएकाे थियाे । स्पेनसँगको क्वार्टर फाइनल खेलमा पनि २ गोल रेफ्रीले मानेन र पेनाल्टीमा स्पेनको हार भयो । तर जर्मनी सेमी फाइनलमा साउथ कोरियालाई हराउन सफल भयाे । सबैले रेफ्रीलाई गलत माने किनभने कोरियाले स्पेन र इटाली जस्ता देशहरूलाई हराउन असम्भव जस्तो लागेको थियो । 
सन् २००६ को विश्वकपमा जिदानको रिस चर्चाकाे विषय बन्याे । फाइनलमा फ्रान्स र इटालीको गोल १-१ थियो । मतेरज्ज़ी नामका खेलाडीलाई जिदानले हेडबट गरे र उनले सिधै रेड कार्ड खाए । जिदान फ्रान्सको कप्तान र एउटा राम्रो खेलाडी पनि थिए । मानिन्छ कि मतेर्ज्जीले जिदानलाई गालीहरू दिएको थियो। जिदानले आफ्नो रिश न निकालेको भए फ्रान्सले त्यो विश्वकप जित्न सक्थ्यो। साे खेल इटलिले जित्याे । सन् २०१० को विजेता स्पेन हो । सन्  २०१० मा स्पेनमा सबैभन्दा राम्रो खेलाडीहरू थिए । गोलकिपरदेखि स्ट्राइकर, सबै राम्रा थिए । उसले सन्  २००८ र २०१२ युरो कप पनि जित्यो । 
सन् २०१४ को विश्वकप ब्राजिल र जर्मनी बिचको खेल थियो । सो सेमी फाइनल खेलमा जर्मनीले ७-१ ले ब्राजिलाई हरायो । त्यो खेल ब्राजिलियनहरूका लागि निकै दुःखदायी थियो । त्यो खेलपछि धेरै ब्राजिलियनहरूले आत्माहत्या पनि गरे । फाइनल खेलमा जर्मनीले १-० ले अर्जेन्टिनालाई  हराएर ट्रफी जित्यो । सन् २०१८ को विश्वकप चर्चा क्रिस्टियानो  रोनाल्डोको ह्याट्रिकमा केन्द्रित थियाे।  समूह खेलमा पाेर्चुगल र स्पेनको खेल थियो । स्पेन सन् २०१० जतिको राम्राे नभए पनि त्यो खेलमा राम्रा मध्येकाे एक थियो । ३३ वर्षको उमेरमा फ्रि किककासाथ ह्याट्रिक गरेकाे निकै राेचक थियाे । त्यो विश्वकप फ्रान्सले जित्याे । 
सन् २०२२ को विश्वकप कतारमा भइरहेको छ । कतारले याे  विश्वकप पहिलो पटक आयाेजना गर्ने अवसर पाएकाे हाे । समूह चरणकाे खेलमा साउदीले अर्जेन्टिनालाई हरायाे । अहिलेकाे विश्वकपमा पनि निकै राेमाञ्चक खेल भइरहेका छन् । सेमी फाइनल र फाइनल खेल सुरू हुन थालेपछि झन् रमाइलाे हुनेछ ।