नारायणहिटी दरबार

Written by: Aarjan Khadka - 29003, Grade VI

Posted on: 20 July, 2022

नारायणहिटी दरबार नेपालको एक सार्वजनिक सङ्ग्रहालय हो जुन केसर महलको पूर्व र ठमेलको छेउमा अवस्थित छ। यो नेपालको एउटा संरचना थियो जहाँ राजपरिवारका अधिकृत वा राजपरिवारबाट आमन्त्रित व्यक्तिहरू बाहेक अरू कसैले प्रवेश गर्न पाउँदैनन् थिए। तर सन् २००८ मा शाह राजतन्त्रको अन्त्य भयो र नारायणहिटी दरबारका ढोकाहरू सन् २००९ फेब्रुअरीमा सर्वसाधारणका लागि खोलियो।

यो अमेरिकी वास्तुकार बेन्जामिन पोल्कद्वारा निर्माण गरिएको थियो। ५२ कोठामध्ये अहिले १९ वटा मात्र सर्वसाधारणका लागि खुला छन्।‘नारायणहिटी’ नाम दुई शब्द ‘नारायण’ र ‘हिटी’ मिलेर बनेको हो । नारायण भन्नाले हिन्दू देवता विष्णु हुन्, जसको मन्दिर दरबारको अगाडि छ र नेवार भाषामा हिटीको अर्थ ढुङ्गे धारा हो, जुन दरबारको मुख्य प्रवेशद्वारको पूर्वमा पर्छ। शाही मुकुट रत्नहरू अक्टोबर २०१८मा प्रदर्शनमा राखिएको थियो। शाही दरबार धेरै पूर्व राजा र रानीहरूको घर रहेको छ​। नारायणहिटी दरबारमा ठ्याक्कै ५२ वटा कोठा छन् जसलाई सदन भनिन्छ र नेपालको ७५ जिल्लाको नामबाट यसको नाम राखिएको छ। दरबारको भित्री भाग पुरानो भिक्टोरियन शैलीमा आधारित छ ।

कलाकार अमर चित्रकारद्वारा बनाइएको महेन्द्र र राजा वीरेन्द्र र शाह सम्राटहरूको जीवन आकारको चित्रहरू सिँढीहरूमा पाउन सकिन्छ​। नारायणहिटी दरबार दसैँको समयमा सर्वसाधारणका लागि खुला गरिएको थियो जहाँ पूर्वराजाहरूले सरकारी अधिकारीहरू, उच्च तहका अधिकारीहरू र सर्वसाधारणलाई टीका लगाइदिएका थिए।