वातावरण

Written by: Prasiddhi Dangol - 28009, Grade VII

Posted on: 27 June, 2022

यस पृथ्वीमा बस्ने सबै जीवित  र निर्जीव प्राणीहरू वातावरण अन्तर्गत पर्दछन् । चाहे तिनीहरू जमिनमा बस्छन् वा पानीमा तिनीहरू वातावरणका अंश हुन् । वातावरणमा हावा, पानी, सूर्यको किरण, बोटबिरुवा, जनावर आदि पनि पर्छन् । यसबाहेक, पृथ्वीलाई ब्रह्माण्डमा जीवनलाई संरक्षण गर्ने एक मात्र ग्रह मानिन्छ । वातावरणलाई कम्बलको रूपमा बुझ्न सकिन्छ जसले ग्रह ऋषि र ध्वनिमा जीवन राख्छ ।

हामीले वातावरणको वास्तविक मूल्य बुझ्न सक्दैनौँ । तर हामी यसको महत्त्वबारे केही अनुमान गर्न सक्छौँ जसले हामीलाई यसको महत्त्व बुझ्न मद्दत गर्न सक्छ । वातावरणमा जीवित वस्तुहरूलाई स्वस्थ राख्न यसले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ  । त्यसै गरी, यसले पारिस्थितिक सन्तुलन कायम राख्छ जसले पृथ्वीमा जीवनको जाँच गर्ने छ । यसले खाना, आश्रय, हावा प्रदान गर्दछ र सबै मानव आवश्यकताहरू पूरा गर्दछ ।

यसबाहेक, मानवको सम्पूर्ण जीवन समर्थन पूर्णतया वातावरणीय कारकहरूमा निर्भर गर्दछ। थप रूपमा, यसले पृथ्वीमा विभिन्न जीवन चक्रहरू कायम राख्न मद्दत गर्दछ। सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा  हाम्रो वातावरण प्राकृतिक सौन्दर्यको स्रोत हो र शारीरिक र मानसिक स्वास्थ्य कायम राख्न  स्वस्थ  वातावरण आवश्यक छ ।

वातावरणले हामीलाई अनगिन्ती फाइदाहरू दिन्छ जुन हामी हाम्रो जीवनभर चुक्ता गर्न सक्दैनौँ। जङ्गल, रुख, जनावर, पानी र हावासँग तिनीहरू जोडिएका छन् । जङ्गल र रूखहरूले हावा सफा गर्छन् र हानिकारक ग्याँसहरू साेस्ने  गर्छन्। बिरुवाहरूले पानी शुद्ध गर्दछन्, बाढीको सम्भावनालाई कम गर्दछन् । जसले प्रकृतिमा पनि सन्तुलन ल्याउँछ ।

वातावरणले हामीलाई र अन्य जीवित प्राणीहरूलाई हजारौं वर्षदेखि फस्टाउन र बढ्न मद्दत गरेको छ। यसले हामीलाई उर्वर भूमि, पानी, हावा, पशुधन र बाँच्नको लागि धेरै आवश्यक चीजहरू प्रदान गर्दछ ।

मानव गतिविधिहरू वातावरणीय ह्रासको प्रमुख कारण हुन् किनभने अधिकांश गतिविधिहरू मानवले कुनै न कुनै रूपमा वातावरणलाई हानि पुर्‍याउँछन् । वातावरणीय ह्रास निम्त्याउने मानवका गतिविधिहरू प्रदूषण, दोषपूर्ण वातावरणीय नीति, रसायन, हरितगृह ग्यास, ग्लोबल वार्मिङ, ओजोन ह्रास आदि हुन् ।

मानिसका खराब सबै क्रियाकलापले वातावरणलाई नराम्ररी असर गर्छ । यसका साथै प्राकृतिक स्रोतको अत्यधिक प्रयोगले भविष्यमा उपभोगका लागि कुनै स्रोत नहुँने अवस्था सिर्जना हुनेछ  र जीवनको सबैभन्दा आधारभूत आवश्यकताको हावा यति प्रदूषित हुनेछ कि मानिसहरूले सास फेर्न बोतलको अक्सिजन प्रयोग गर्नुपर्ने छ । सबैभन्दा माथि, बढ्दो मानव गतिविधिले पृथ्वीको सतहमा थप दबाब दिइरहेको छ जसले अप्राकृतिक रूपमा धेरै प्रकोपहरू निम्त्याउँदैछ । साथै हामी प्राकृतिक स्रोतहरू केही वर्षभित्र पृथ्वीबाट लोप हुने गतिमा प्रयोग गरिरहेका छौं।

 वातावरण प्रदूषणकाे कारक हामी स्वयं नै हाैँ । वातावरणको कम्बलबिना, हामी बाँच्न सक्दैनाैँ । जीवनमा वातावरणको योगदानलाई चुक्ता गर्न सकिँदैन तु संरक्षण गर्न रुख राेप्न, वरपर सफा गर्न सक्छाैँ ।  वातावरण स्वच्छ राख्नु हामी सबै मानवकाे कर्तव्य पनि हाे ।