Written by: Yavna Sharma - 29066, Grade VII
Posted on: 21 July, 2023
जलवायु परिवर्तन प्राकृतिक चक्र भएतापनि यसले हाम्रो ग्रहलाई नराम्रो असर गरिरहेको छ । मानव गतिविधिहरू जस्तै वन फँडानी, जीवाश्म इन्धन जलाउने, र वायुमण्डलमा हरितगृह ग्यासहरू उत्सर्जन गर्ने अन्य अभ्यासहरूको कारणले हुन्छ। जलवायु परिवर्तनले मौसमको ढाँचा, समुद्री धारमा परिवर्तन ल्याइरहेको छ र वन्यजन्तुको बासस्थानलाई असर गरिरहेको छ। नेपालमा सातौँ कक्षाको विद्यार्थीको रूपमा, मेरो ध्यान जनावरहरू र जलवायु परिवर्तनले उनीहरूको भविष्यलाई कसरी असर गरिरहेको छ भन्ने कुरामा केन्द्रित छ।
जनावरहरू हाम्रो प्राकृतिक वातावरणको महत्त्वपूर्ण भाग हुन्, र तिनीहरूले हाम्रो ग्रहको पारिस्थितिक प्रणालीकाे सन्तुलन कायम राख्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छन् । जलवायु परिवर्तनले जनावरहरूको निश्चित प्रजातिहरू लोप हुन सक्छ, नयाँ क्षेत्रमा बसाइँसराइ गर्न वा नयाँ परिस्थितिहरूमा अनुकूलन गर्नु पर्ने हुन सक्छ। प्रजाति र परिस्थितिअनुसार यी परिवर्तनहरू सकारात्मक वा नकारात्मक हुन सक्छन्।
जलवायु परिवर्तनका कारण तापक्रम बढ्दै जाँदा धेरै प्रजातिहरूलाई आफ्नो प्राकृतिक बासस्थानमा बाँच्न समस्या हुनेछ। उदाहरणका लागि, ध्रुवीय भालुहरू पहिलेदेखि नै ध्रुवीय बरफका टोपीहरू पग्लिने कारण संघर्ष गरिरहेका छन्, जुन उनीहरूको शिकार र प्रजनन को लागि आवश्यक छ। बरफ पग्लिँदै जाँदा, तिनीहरूको बासस्थान कम हुँदै गइरहेको छ, र तिनीहरू या त बसाइँ सर्ने वा बाँच्नको लागि नयाँ तरिकाहरू खोज्नुपर्छ । यो अन्य जनावरहरू जस्तै एडेली पेन्गुइनहरूसँग पनि भइरहेको छ, जो प्रजननको लागि समुद्री बरफमा निर्भर छन् । यदि बरफ पग्लियो भने, तिनीहरूको खानाको स्रोत कम हुनेछ, र तिनीहरूले खाना खोज्नको लागि आफ्नो प्रवास सुरु गर्नुपर्ने छ।
अर्कोतर्फ, केही जनावरहरूले जलवायु परिवर्तनबाट लाभ उठाउने छन्। उदाहरणका लागि, लामखुट्टे न्यानो वातावरणमा फस्टाउँछन् र रोगहरू सजिलै फैलाउन सक्छन् । यसले विश्वव्यापी रूपमा रोगहरूबाट हुने मृत्युमा उल्लेखनीय वृद्धि हुन सक्छ । कोयोट्स र सेतो पुच्छर हरिणजस्ता अन्य जनावरहरूले आफ्नो दायरा विस्तार गर्न र नयाँ क्षेत्रहरूमा जान सक्छन्। केही तातो पानीका प्रजातिहरू चिसो क्षेत्रहरूमा बसाइँ सर्न सक्छन्, जसले ती क्षेत्रहरूमा खाद्य श्रृङ्खलालाई असर गर्न सक्छ।
जलवायु परिवर्तनले जनावरहरूलाई अन्य तरिकामा पनि असर गरिरहेको छ । उदाहरणका लागि, महासागरको अम्लीयपनलेले केही सामुद्री जनावरहरूलाई खोल वा एक्सोस्केलेटनहरू बनाउन गाह्रो बनाइरहेको छ । यसले तिनीहरूलाई बाँच्न र पुन: उत्पादन गर्न गाह्रो बनाउन सक्छ । मौसमको ढाँचामा हुने परिवर्तनले माइग्रेसन ढाँचा, प्रजनन चक्र, र खानाको उपलब्धतालाई पनि असर गर्न सक्छ।
नेपालका विद्यार्थी भएको नाताले हिमालयमा बसोबास गर्ने जीवजन्तुहरूमा जलवायु परिवर्तनको असरबारे म चिन्तित छु। हिमालय हिम चितुवा, हिमालयन भालु र रेड पाण्डा जस्ता धेरै लोपोन्मुख जनावरहरूको घर हो । हिउँ चितुवाको बासस्थान हिँउ पग्लिएर घट्दै गएकाले लोप हुने जोखिममा छ । उनीहरूको बासस्थानको विनाशका कारण उनीहरूलाई उपलब्ध शिकारको मात्रा पनि घट्दै गएको छ। यी परिवर्तनहरूले हिमालयन भालु र रातो पाण्डाहरूलाई पनि असर गरिरहेको छ, जो एउटै बासस्थानमा निर्भर छन्।
निष्कर्षमा, मैले सिकेको छु कि जलवायु परिवर्तनले जनावरहरूलाई धेरै तरिकामा असर गरिरहेको छ। केही प्रजातिहरूले जलवायु परिवर्तनबाट लाभ उठाउने छन्, जबकि अरूले पीडित हुने छन्। यो आवश्यक छ कि हामीले वातावरणमा हाम्रो प्रभावलाई कम गर्न र यी कमजोर पारिस्थितिका कारण प्राणीकाे रक्षा गर्न कदम चाल्न आवश्यक छ। हामीले हाम्रो कार्बन फुटप्रिन्ट कम गर्न, नवीकरणीय ऊर्जा स्रोतहरू प्रयोग गर्न र जलवायु परिवर्तनका प्रभावहरूबारे आफूलाई शिक्षित गर्न आवश्यक छ। हामीले हाम्रो ग्रहको प्राकृतिक स्रोतहरू आगामी पुस्ताका लागि सुरक्षित छन् भनी सुनिश्चित गर्न सँगै काम गर्न आवश्यक छ।
